Voor ouders die een kind verliezen, is anno 2021 nog steeds geen passend woord gevonden. Op verschillende fora worden pogingen gedaan om het verdriet van ouders te vertalen in één zelfstandig naamwoord. Van Dale doet ook een paar suggesties, maar geen woord wordt breed omarmd.
We kennen de impact van metabole ziekten op duizenden gezinnen. De soms snelle, soms langzame aftakeling van een kind; mentaal en fysiek. Metabole ziekten zijn nog steeds één van de grootste doodsoorzaken onder kinderen in Nederland, en veel kinderen halen niet eens hun eerste verjaardag.
Ook onze dochters kregen nooit de kans om dat ene, belangrijke kaarsje uit te blazen. Wij bleven achter met een ongekend groot verdriet. Om wat geweest was, maar ook om de herinneringen die we nooit zullen maken. Ik moest mezelf opnieuw leren kennen, zonder een duidelijke status om me aan vast te klampen.
In het boek Schaduwkind schrijft P.F. Thomése: “Een vrouw die haar man begraaft, wordt weduwe genoemd, een man die zonder zijn vrouw achterblijft, weduwnaar. Een kind zonder ouders is wees. Maar hoe heten de vader en moeder van een gestorven kind?”
In een poging dit taalhiaat te dichten, heeft Van Dale twee woorden opgenomen: weesouder en sterrenouder. Een zoekactie op Google levert voor weesouder 203 resultaten op, en voor sterrenouder 1800. Dit alles tegenover de ruim 11 miljoen resultaten voor, bijvoorbeeld, het woord weduwe. Beide pogingen vinden dus nauwelijks grond.
Het is een internationaal gebrek. Van de zesduizend talen zijn er wereldwijd, zover ik weet, slechts drie met een woord voor een ouder wiens kind is overleden: het Hebreeuws, Arabisch en Chinees. Een Amerikaanse professor introduceerde na de dood van haar zoon in 2009 het woord vilomah: Sanskriet voor ‘tegennatuurlijk’. Maar twaalf jaar later wordt deze omschrijving nog nauwelijks gebruikt.
Op internet schrijft iemand dat er geen gangbaar woord bestaat, omdat wij als mens weigeren een naam te geven aan het ondenkbare. Een ander meent dat er helemaal geen woord nodig is: “… omdat je ‘gewoon’ de moeder of vader blijft van je overleden kind.”
Misschien ligt het antwoord wel in het ontbreken zelf. Ligt de erkenning van het verdriet in de betekenisvolle, semantische leegte die het overlijden van een kind blijkbaar creëert in onze taal. Misschien, heel misschien, weten we al eeuwenlang dat er voor sommige dingen simpelweg geen woorden zijn.
